ถั่งเช่าหรือตังถั่งเช่า คือสมุนไพรจีนที่มีความหมายว่า “หญ้าหนอน” เนื่องจากในฤดูหนาวนั้นถั่งเช่าจะมีลักษณะคล้ายหนอน แต่พอถึงฤดูร้อนสามารถงอกกลายเป็นต้นหญ้าได้ เป็นสมุนไพรที่มีความต้องการในท้องตลาดสูงและมีราคาค่อนข้างแพงมาก
กว่าจะมาเป็น “ถั่งเช่า”
ถั่งเช่าเป็นสมุนไพรที่มีส่วนประกอบ 2 ส่วน คือ ส่วนที่เป็นตัวหนอนที่มาจากหนอนของผีเสื้อ มีชื่อทางวิทยาศาสตร์ว่า Hepialus armoricanus Oberthiir ซึ่งหนอนชนิดนี้จะฝังตัวจำศีลอยู่ใต้ดินภูเขาหิมะในช่วงฤดูหนาว เมื่อหิมะเริ่มละลาย สปอร์ของเห็ดชนิดหนึ่งที่มีชื่อทางวิทยาศาสตร์ว่า Cordyceps sinensis (Berk.) Saec. จะพัดไปกับน้ำแข็งที่ละลายแล้วตกลงบนพื้นดิน จากนั้นตัวหนอนจะไปกินสปอร์นั้น พอถึงฤดูร้อนสปอร์จะเจริญเติบโตกลายเป็นเส้นใย โดยการดูดสารอาหารและแร่ธาตุจากตัวหนอนนั้น เมื่อเส้นใยงอกออกจากท้องและปากของมัน เห็ดชนิดนี้จึงงอกลงสู่พื้นดิน มีลักษณะภายนอกคล้ายกระบอกไม้ ส่วนตัวหนอนจะค่อย ๆ แห้งตายอยู่ในลักษณะของหนอนตายซาก ดังนั้นส่วนของถั่งเช่าที่ใช้ทำเป็นยาก็คือตัวหนอนและเห็ดที่แห้งแล้วนั่นเอง
แหล่งเพาะเลี้ยงถั่งเช่า
นอกจากเราจะพบได้ในทุ่งหญ้าแถบภูเขาทางประเทศจีน ภูฏาน และเนปาล ที่ระดับความสูง 10,000 – 12,000 ฟุต จากระดับน้ำทะเลแล้ว ปัจจุบันมีการเพาะเลี้ยงหลายพื้นที่ เช่น ทางตอนใต้ของมณฑลชิงไห่ เขตซางโตวในธิเบต มณฑลยูนนาน มณฑลกุ้ยโจว มณฑลเสฉวน ซึ่งผู้เพาะเลี้ยงจะทำการเก็บถั่งเช่าในช่วงต้นฤดูใบไม้ผลิ โดยขุดตัวหนอนขึ้นจากพื้นดินแล้วล้างน้ำให้สะอาด ตากแห้ง แล้วเก็บไว้ในที่แห้งสนิท
สารสำคัญที่อยู่ในถั่งเช่า
จากผลรายงานการวิจัยทางวิทยาศาสตร์พบว่า ถั่งเช่ามีสารสำคัญที่มีประโยชน์ต่อร่างกายมนุษย์ถึง 6 ชนิด ได้แก่
- Cordiycepin ช่วยเพิ่มประสิทธิภาพในการไหลเวียนของเลือด เพิ่มประสิทธิภาพการทำงานของเม็ดเลือดขาว ทำให้ร่างกายสามารถต้านเชื้อแบคทีเรียได้หลายชนิด
- Adenosine ช่วยต้านการแข็งตัวของเลือด และต้านการเกิดลิ่มเลือดในร่างกาย
- SOD มีสารต้านอนุมูลอิสระ ช่วยต้านการอักเสบและเป็นยาอายุวัฒนะที่ช่วยชะลอวัย
- Cordycepic Acid ช่วยเพิ่มอัตราการเผาผลาญของร่างกาย ทำให้สุขภาพแข็งแรงและฟื้นตัวเร็ว
- Polysaccharides ลดระดับน้ำตาลและไขมันในเลือด
- Cordyceps (Fungal) Sterol ป้องกันโรคหอบหืด โรคไต และช่วยเพิ่มประสิทธิภาพการบีบตัวของหัวใจ
ถั่งเช่ามีสรรพคุณอย่างไรบ้าง
ถั่งเช่าเป็นสมุนไพรจีนตำรับโบราณ สามารถช่วยป้องกันและบำบัดโรคได้หลายชนิด ซึ่งมีคุณสมบัติโดยทั่วไปดังนี้
- ปรับสภาพร่างกาย ในลักษณะสองทางคือหยินและหยางที่มีประสิทธิภาพสูง
- บำบัดอาการของโรคระบบทางเดินหายใจ ได้แก่ โรคหอบหืด โรคถุงลมโป่งพอง โรคหลอดลมอักเสบเรื้อรัง โรควัณโรค หรืออาการผิดปกติในปอดและหัวใจ
- ออกฤทธิ์ยับยั้งแบคทีเรียหลายชนิด เช่น แบคทีเรียชนิด Pneumococcus แบคทีเรียชนิด Streptococus และแบคทีเรียชนิด Staphylococcusaureus
- เป็นสารปฏิชีวนะจากธรรมชาติ คือมีส่วนประกอบของสาร Cordiycepin ซึ่งมีคุณสมบัติยับยั้งการเจริญเติบโตของเชื้อแบคทีเรียโรควัณโรค
- ออกฤทธิ์ขยายหลอดเลือด เพื่อเพิ่มปริมาณเลือดกับออกซิเจนเข้าไปเลี้ยงหัวใจและปอด และเรื่องระบบไหลเวียนโลหิตให้ทำงานเป็นปกติ
- บำรุงปอด ตับ ไต และโลหิต
- ช่วยลดระดับน้ำตาลและโคเลสเตอรอลในโลหิต
- บรรเทาอาการอ่อนเพลีย ช่วยฟื้นฟูร่างกายให้กลับมามีพลัง ทำให้ร่างกายแข็งแรง ไม่ติดเชื้อโรคง่าย
- บรรเทาอาการเจ็บหน้าอก ที่เกิดจากอาการผิดปกติของหัวใจ
- ป้องกันโรคความจำเสื่อม ช่วยลดการตายของเซลล์สมอง
- เสริมสมรรถภาพทางเพศของเพศชาย เพิ่มปริมาณน้ำอสุจิ และทำให้ตัวอสุจิแข็งแรงมากขึ้น
ถั่งเช่าเป็นสมุนไพรเพื่อบำรุงสุขภาพ แต่อาจจะมีข้อห้ามบางอย่างที่ไม่ควรรับประทาน ดังนั้นจึงควรปรึกษาแพทย์เกี่ยวกับโรคประจำตัวก่อนเสมอเพื่อความปลอดภัยค่ะ